Porównanie umowy sprzedaży w prawie polskim i ukraińskim

Porównanie umowy sprzedaży w prawie polskim i ukraińskim

Zarówno w prawie polskim, jak i ukraińskim umowę tę reguluje przede wszystkim kodeks cywilny, którego znaczna większość przepisów ma w omawianym zakresie charakter dyspozytywny. Przedmiotowo istotnymi elementami tej czynności prawnej (essentialia negotii) są w obu systemach oznaczenie stron (sprzedawcy i kupującego), przedmiotu świadczenia (jakim może być rzecz, rzecz przyszła, energia, prawo) i ceny. Najważniejszymi obowiązkami stron umowy są – po stronie sprzedawcy przeniesienie własności rzeczy albo prawa majątkowego, po stronie kupującego natomiast zapłata ceny i odebranie przedmiotu umowy.

Podstawową różnicą wydaje się być moment przejścia prawa własności. W prawie polskim umowa sprzedaży rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę (chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły), jeżeli zaś przedmiotem umowy są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy (art. 155 kc). Na Ukrainie natomiast, zgodnie z art. 334 ckU, przeniesienie prawa własności następuje w chwili wydania (przekazania) rzeczy kupującemu (chyba, że co innego wynika z umowy bądź przepisu szczególnego). Należy zatem zauważyć, że na Ukrainie umowa sprzedaży jest co do zasady czynnością tylko zobowiązującą, w Polsce natomiast co do zasady zobowiązująco – rozporządzającą.

Ważnym aspektem umowy sprzedaży jest również wyznaczenie momentu, z jakim przechodzi na kupującego niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy. Jeżeli strony nie postanowią inaczej, zarówno według prawa polskiego jak i ukraińskiego następuje to z chwilą wydania rzeczy (art. 548 §1 kc, art. 668 ust. 1 ckU).

Polski kodeks cywilny przewiduje ochronę kupującego w postaci rękojmi. Przepisy dotyczące rękojmi kształtują odpowiedzialność sprzedawcy za wady fizyczne i prawne sprzedanej rzeczy. Rękojmia może być rozszarzona, ograniczona lub wyłączona (jednak nie stosuje się jej w ogóle w sprzedaży konsumenckiej). Wydaje się, że odpowiednikiem rękojmi za wady fizyczne w prawie ukraińskim są przepisy 678-688 ckU. Istotną różnicą jest termin, w jakim można dochodzić uprawnień wynikających z rękojmi za wady fizyczne. Polski kodeks cywilny stanowi, że co do zasady uprawnienia te wygasają z upływem roku od wydania rzeczy kupującemu, przy czym o wadzie kupujący powinien zawiadomić sprzedawcę w ciągu miesiąca od jej wykrycia (w stosunkach między przedsiębiorcami – niezwłocznie). Tymczasem ustawa ukraińska, inaczej niż polska, uzależnia ten termin od czasu na jaki udzielono gwarancji jakości, jeżeli natomiast jej nie udzielono wymaga, by kupujący zawiadomił sprzedawcę o wadach w rozsądnym terminie w granicach dwóch lat od wydania kupującemu towaru, przy czym strony mogą ustalić inny termin (art. 680 ust. 1, 2 ckU). Dopiero od tego momentu (zawiadomienia o wadzie) liczy się termin jednego roku, z którym to roszczenie kupującego wobec sprzedawcy przedawnia się (art. 680 ckU).

@ Rusłan Prytuła 2013